झापा अषाढ २६ - स्थानीय स्तरमै डिजेल उत्पादनका लागि गर्न यहाँका कृषकहरु जेट्रोफा (सजिवन) खेतीतर्फ लागिपरेका छन् । स्थानिय कृषकहरूद्वारा सञ्चालित सतासीधाम वैकल्पिक उर्जा विकास समुहले यस वर्षमात्र १०हजार विरुवा रोपेर खेतीलाई विस्तार गरेको छ । रतुवामाई वृक्षारोपण आयोजनाअन्तर्गत रहेको खेर गइरहेको जमीनमा जेट्रोफा खेती गरिएको हो । “वनजंगलमा खेर गएका जमिनलाई सदुपयोग गरेर आफ्नै देशमा डिजेल उत्पादन गर्ने हाम्रो मुल उद्देश्य हो”, समुहका कार्यवाहक अध्यक्ष प्रसाद सुव्बाले भने, “यो खेतीले अन्य रुखविरुवाभन्दा वढी अक्सिजन दिई पर्यावरण सन्तुलित राख्न मद्दत पुर्याउने गर्छ ।”
गत वर्षहरुमा समुहले २० हजार जति विरुवा आयोजना हाताभित्रको खेर गएको जमिन लिजमा लिएर रोपिसकेको छ । पहिलो चरणको खेतीले पूर्वाञ्चलभरी व्यापक रुपमा लैजान विरुवा उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको जनाउँदै सुव्बा भन्छन्, “हामी पूर्वाञ्चलमा जेट्रोफा खेतीको नमुना कृषक समुह बनेर देखाउने छौं।” जिल्ला विकास समिति अन्तर्गत वैकल्पिक उर्जा विकास फाँटका अध्यक्ष किशोर कोइरालासमेत समुहको कार्य प्रशंसनीय रहेको बताउँछन् । कोइराला भन्छन्, “यसरी झापामा केही सामुदायिक वन, कृषक समुह लगायतले सामान्य चासो गरेपनि सतासी जस्तो व्यापक गर्न सकिरहेका छैनन् ।” विदेशमा प्रश्रय पाइरहेको यो जेट्रोफा खेती नेपालमा व्यापक बनाउन सके आफ्नै देशमा डिजेल उत्पादन हुने र देश प्रगतिको बाटोमा लम्किनेमा दुइ मत नरहने उनको दावी छ । यस वर्ष विरुवा विस्तार गर्नका लागि जिविस झापाले पनि सहयोग गरेको अध्यक्ष सुब्बाले बताउनु भयो । समुहले गरेको जेट्रोफा खेतीलाई पछ्याउने सतासीधामको चुलाचुली सामुदायिक वन पनि रहेको छ, जसले हाल आफ्नो जंगल क्षेत्रभित्र डिजेल खेती गरी समुदायको उन्नती गर्ने लक्ष्य लिएको छ ।
अनिल
पूर्वेली टाईम्स