ज्ञान न्यौपाने, काठमाडौं, फागुन १५- पाँच वर्षअघि माथिल्लो मुस्ताङका प्राचीन गुफामा फेला परेका मानव कंकाल १ हजार ५ सय वर्ष पुरानो रहेको लामो अनुसन्धानपछि पत्ता लागेको छ।
नेपाल र अमेरिकी पुरातव विद्को संलग्नतामा मुबब्राक र सामजुङ क्षेत्रका गुफामा भेटिएका अवशेषको अनुसन्धान निष्कर्ष पुरातव विभागले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको हो।
अमेरिकामा गरिएको डिएनए परीक्षणबाट भेटिएका कंकाल १ हजार ५ सय वर्ष पुराना रहेको पत्ता लागेको विभागले जनाएको छ। विभागका अनुसार अनुसन्धानमा संलग्न अमेरिकी पुरातŒवविद् डा. मार्कले अवशेषको डिएनए परीक्षण गराएका थिए।
अनुसन्धानले त्यसताका मानिसले शव र मरेका जीवजन्तु गुफाभित्र राख्ने गरेको निचोडसमेत निकालेको छ।
यी अवशेषहरूको मद्दतले प्राचीन समाजबारे थप अध्ययन गर्न सकिने विभागका महानिर्देशक विष्णुराज कार्कीले जनाए।
मुस्ताङका करिब २० ठाउँमा रहेका गुफामा पुरातŒवविद्ले सन् २००८ बाट अध्ययन थालेका थिए। समुन्द्री सतहको १३ हजार ८ सय फिट उचाइमा रहेका गुफामा यी अवशेष भेटिएका हुन।
विभागले अनुसन्धान प्रतिवेदनसँगै गुफामा फेला परेका चिनियाँ भाषाको हस्तलिखित ग्रन्थ, मानव तथा जनावरका अवशेष सार्वजनिक गरेको थियो।
अध्ययनमा संलग्न विभागका अनुसन्धान अधिकृत मोहनसिंह लामाका अनुसार यो अवशेषहरूको सूचीकरण गर्नेमात्र अध्ययन हो। 'अब यसैबाट प्राचीन मानवले गर्ने काम र त्यसबेलाको संस्कृतिबारे अध्ययन गर्न सकिन्छ,' उनले भने।
नेपाली पुरातŒवविद्को समेत संलग्नतामा अवशेषहरूको थप अध्ययन गरिने उनले जानकारी थिए। 'हामीले भेटिएका अवशेषमध्ये दाँतको मात्र डिएनए परीक्षण गरेका छौ, थप अध्ययन हुनै बाँकी छ,' लामाले भने।
अध्ययन कार्यमा अमेरिकी मानवशास्त्री तथा पुरातŒवविद् मार्क एलेर्न्डफर, पाँचपटक सगरमाथा आरोहण गरेका पिटर एथेन्स र लामालगायत खटिएका थिए।
डिएनए परीक्षण विश्लेषणले प्राचीनकालदेखि नै कालीगण्डकी नदीकिनार हँुदै बसाइँसराइको परम्परा रहेको र तिब्बती मध्यएसिया र दक्षिण एसियाका मानिसबीच कला र सांस्कृतिक आदानप्रदानसमेत हुने गरेको देखिएको पुरातŒवविद्ले जनाएका छन्।
विभाग, सामाजिक संस्था स्काई डोर फाउन्डेसन र माथिल्लो मुस्ताङका स्थानीयको सहभागितामा अध्ययन गरिएको थियो।
'मुस्ताङेले अवशेष संकलनमा धेरै सहयोग गरे,' अनुसन्धानकर्ता तथा सगरमाथा आरोही पिटर एथेन्सले भने।
source:-nagriknews
Kantipur Fm 
0 commentaires