जग्गा भए प्लटिङ, गोरू पुगे भारत, हली गए खाडी कसले गर्ने खेती…..?

Share

कुमार २९ असार,झापा महारानीझोडा ७ का मदन भण्डारी बसीखाने उमेरका भए । आँखा पनि धमिला भए, चस्मा नलगाइ नजिकका चिजबिज ठम्याउनै पनि मुश्किल पर्छ अचेल उनलाई। उमेरले साठी नाघ्यो, तर मध्य बर्खामा बाह्र छोरा तेह्र नाति बुढाको धोक्रो काँधैंमाथि भनेझैं छ । बिहानै हलोको अनैं समाउन खेत नपुगे मुखमा यो बर्ष माड नलाग्ला जस्तो भयो । खेतबारीमा काम गर्ने कृषि मजदुर पाउन छाडेपछि महारानीझोडा मात्र नभएर जिल्लाका अन्यत्रका किसान पनि पिरोलिएका छन् । पोहोरसम्म त बिहार र बंगालबाट भरतियहरू काम गर्न यता आउँथें । तर, यो बर्ष भने उताका मजदुरले यता सीमाना काटेनन् । महारानीझोडा ७ बाट धेरै घरका युवा वैदेशिक रोजगारीमा खाडी गएका छन् । गाउँमा खेतीमा काम गर्नेको अभाव छ, घरका बाँकी रहेका बुढावुढीले मात्र खेती उठाउन मुस्किल परेको छ । कतिपय घरका युवायुवतीसमेत पढाइको सिलसिलामा बाहिर बस्नाले खेतबारीमा काम गर्ने कामदार नै छैनन् भन्छन् किसान दुर्गामणी पोख्रेल । “जग्गा प्लटिङ भयो, गोरू चोरी भएर भारत पुगे, कामदार खाडी गए कसले गर्ने गाउँमा खेती…?”, पोख्रेलले ब्यङ्ग्य गरेका मात्र होइनन्, झापाका धेरै सीमावर्ती गाउँबाट बर्षाकै समयमा गोरू चोरी हुनेगर्छ ।    बिहार सरकारले कृषि मजदुरलाई सुविधा बढाएपछि उताका कामदार नेपाल भित्रिन छाडेका हुन् । तर, यहाँका किसानले भनेका बेला मलखाद समेत पाउँदैनन् । सुविधाका नाममा केही छैनन् । गाउँमा अहिले केटाकेटी र बुढापाकाको भरमा खेती उठाउनु पर्ने बाध्यता छ । चैते धान काट्न, दाउनी गर्न र थन्क्याउने चटारो सँगसँगै धान रोप्न, वीउ काढ्न, हिलो बनाउन र रोपाहार कसरी लगाउने यहि पिरले पिरोलिएका छन् झापाली किसान । कृषिमा भर परेकाहरूको विकास गर्ने हो भने अब पुरातन सोच हटाउन जरूरी छ । नयाँ सोचका साथ कृषिलाइ प्रबर्द्धन गर्न ढिला भइसक्यो ।