भ्यालेन्टाइन्स अनुभव र योजना

'मौका पर्दा म पनि मनाउँछु'

नेता नेपाली कांग्रेस

हिजोआज विभिन्न देशका मानिसका आवतजावतसँगै सांस्कृतिक अन्तरसम्बन्ध पनि बढेको छ　। संस्कार र संस्कृति मिश्रति बन्न पुगेका छन्　। यस्ाकै उदाहरण हो- भ्यालेन्टाइन्स डे　। यसलाई भित्र्याउनुमा सञ्चारमाध्यमको पनि उत्तिकै हात छ　। जे जसरी भित्रे पनि यस्तो स्ांस्कृति मान्नेले समाजअनुकूल रचनात्मक र सिर्जनात्मक ढंगले मनाउनुपर्छ　। म भ्यालेन्टाइन्स डे खत्तम हो, बेकार हो भन्दिनँ　। यसलाई हामीले कत्तिको सिर्जनात्मक बनायौँ भन्ने कुराले महत्त्व राख्छ　। भ्यालेन्टाइन्स डे सुरुआतबारे अध्ययन-अनुसन्धान अभावमा यो युवा पुस्ताका लागि मात्र भएजस्तो देखिन्छ　। त्यसलै उनीहरू धुमधामले मनाउने तयारीमा भएको खबर देख्न र सुन्न थालिएका छन्　। यो सबै वर्ग र समूहका लागि हो भन्ने सन्देश पुगेन कि ? यसको मनाउने तौरतरिका समाजअनुकूल सहज र सिर्जनात्मक बनाउनु जरुरी छ　। म आफँै पनि मौका परिआएमा भ्यालेन्टाइन्स डे मनाउँछु　। यसपालि भने त्यो अवसर जुर्ने छाँट छैन　। अरू नै कामको व्यस्तताले योपटक बनाउनु कुनै योजना छैन　। युवा छँदा अरूका प्रेमपत्र लेखिदिने र पढ्ने काम पनि गरियो　। ५/६ वर्षअघि मात्र पनि भ्यालेन्टाइन मनाउने अवसर जुरेको थियो　। त्यतिवेला एकपटक नगरकोट र अर्कोपटक पोखरा गएर रमाइलो गरेका थियौँ　।

'फोनबाटै किस साट्नेछु'

प्रयण दिवस युवापुस्तामा मात्र सीमित छ　। तर, प्रेम जुनै समूह र वर्गका मान्छेका लागि नभई हुदैन　। त्यसैले प्रेम दिवसको सन्देश सबैसम्म पुग्न सकेको छैन　। आमाबुबा दाजुभाइबीच माया साटासाट गरेर पनि प्रेम दिवस मनाउन सकिन्छ　। यो कमजोर पक्ष हो　।

म कलेज पढ्दैदेखि भ्यालेन्टाइन्स डे मनाउँथेँ　। आपनो केटा साथी सुनिलजीसित भ्यालेन्टाइन्स डे मनाइन्थ्यो　। अहिलेजस्तो तडक-भडक ढंगले कहाँ मनाउनु ? हामी त 'भ्यालेन्टाइन किस' साटासाट गरेर मनाउथ्यौँ　। सधैँ त्यही परम्परा बनिसकेको थियो　। योपटक भने म पोखरा छु त्यसौले फोनबाटै माया साटासाट गरिन्छ　। सधैँ मनाउँदै आएकाले अलिकति नरमाइलो लागिरहेको छ　। काम व्यस्तताले भेट्न नसकिने अवस्था छ　। हिजोआजका युवामा बढी तडक-भडक बढेको देख्दा दुःख लाग्छ　। चोखो माया गर्नेका लागि सानो फूलको थुँगा नै महान् उपहार हो　। जालीका लागि जे-जति गरे पनि त्यसले कुनै अर्थ राख्दैन　। त्यसैले पवित्र र चोखो माया चिनेरमात्र प्रेममा बाँधिनु हुन युवापंक्तिलाई मेरो सुझाव छ　।

नेपालमा भ्यालेन्टाइन्स डे सुरु भएदेखि म कुनै न कुनै रूपमा मनाउँथेँ　। बिहे नहुन्जेल त धुमधाम नै हुन्थ्यो　। अहिले भने त्यस्तो केही छैन　। पछिल्ला वर्षमा प्रेम दिवस मनाउने ठिटाठिटी बढी नै विकृत बनेको भन्ने सुन्छु　। साँच्चै भन्नुपर्दा प्रेमका नाममा बिहान एउटा दिउँसो अर्कै र बेलुका स्पेसललाई भेट्नेखालका नक्कली 'मायाजाल' बुन्ने प्रेमी छन्　। यसले भोलिको समाज कता जाने हो भन्ने चिन्ता छ　।

हाम्रो जमाना त्यस्तो थिएन　। मैले पनि पहिलेका केटा साथी (हालका श्रीमान्) सञ्जीव मिश्रसित कैयौँपटक भ्यालेन्टाइन्स डे मनाए　। एकपटक बनेपा जाँदै थियौँ　। रमाइलो गर्ने योजनामा हिँडेका थियौँ　। तर, सञ्जीवको फोनले हैरान बनायो　। त्यसले गर्दा उनीसित मेरो सामान्य भनाभन भएको थियो　। यो घटना म अहिले पनि सम्झन्छु　। योपटक हाम्रो प्रेम दिवस मनाउने कुनै त्यस्तो योजना छैन　। भ्यालेन्टाइन मनाउनेलाई मेरो सल्लाह छ फूल साटासाट गरेर मात्र पनि यो मनाउन सकिन्छ　। महँगा गिफ्टट दिएरमात्र सफल हुँदैन　। बरु महँगा गिफ्टमा कुनै स्वार्थ लुकेको हुन सक्छ, त्यसबारे वेलैमा सचेत हुनुहोला　।

'श्रीमतीको मार्केटिङ गरिदिन्छु'

यो विदेशी सस्कृति भए पनि मान्नै हुन्न भन्ने पक्षमा म छैन　। भ्यालेन्टाइन्स डेका नाममा विसंगति बढेको छ　। यो युवायुवतीको पेवा भनेझै भएको छ　। खासमा त्यस्तो हुनु नपर्नेजस्तो लाग्छ　। भ्यालेन्टाइ डे सुरु भएको देशमा त कसरी मनाउँछन्, त्यो मलाई त्यत्ति जानकारी छैन　। तर, नेपाली युवामा भने प्रेम दिवसको गहिरो प्रभाव परेको देखिन्छ　।

पहिला-पहिला मलाई भ्यालेन्टाइन्स डेबारे थाहा थिएन　। पारिवारिक संस्कार नभएकाले पनि होला　। मैले कहिले कसैलाई फूल दिने उपहार टक्य्राउने गरिनँ　। त्यसप्रति रुचि नै नभएकाले 'फोकटमा' के गरे होलान् जस्तो लाग्थ्यो　। तर, अहिले मान्नेप्रति मेरो आपत्ति छैन　। खाली 'घाँटी हेरी हाड निल्नु' भन्ने सुझावमात्र हो　।

दुई/चार वर्षयता यो दिवसको चर्चा व्यापक भएको छ　। यसैले पछिल्लोपटक मलाई पनि तानेको छ　। भ्यालेन्टाइन्स डेमा परिवारका सदस्य भेला हुने योजना छ　। केही दिनपछि श्रीमती धनगढी जाँदै छिन्　। त्यसैले केही मार्केटिङ गर्नु छ　। उनी जे रुचाउँछिन् त्यही किन्दिन्छु　। अरू विशेष योजना छैन　।