सर्लाही जिल्ला नेपालको जनकपुर अन्चलमा पर्दछ | यस जिल्लाको पूर्वमा बाँके तथा हर्दी नदी पश्चिममा बागमती नदी सिमा नदीको रुपमा बगेको छ |
जिल्लाको नामाकरण
यस जिल्लाको नामाकरणबारे सत्यतथ्य प्रमाण नभेटिए पनि प्राचीन इतिहासलाई खोजी गर्दा यस जिल्लाको हेमपुर गाँउ विकास समितिमा सर्लाही देवीको मन्दिको नामवाट जिल्लाको नाम हन गएको भन्ने अनुमान छ | रातको समयमा यदि कोही मानिस बत्ती बोकी ती देवीको मन्दिमा गएमा उसको मृत्यु हुन्छ भन्ने जनबिश्वासले गर्दा आज पनि बत्ती लिए राती त्यहाँ कोही पानि पुग्देनन् | यिनै देवीको नामवाट पहिले यस ईलाकाको पछि यस जिल्लाको नाम हुन गएको हो स्थानीय बासिन्दाहरुको धारणा रहेको पाईन्छ | सर्लाही देवीको मन्दिर वरीपरी अझै पनि बस्ती बसेको छैन |
भौगोलिक अवस्था
- अक्षास: २६.४५" उत्तर देखि २७.१०" उत्तर अक्षास
- देशान्त: ८५.२०" पुर्व देखि ८५.५०" पुर्व देशान्त
- सिमाना: पुर्वमा महोत्तरी, जिल्ला पश्चिममा रौतहट जिल्ला, उत्तरमा सिन्धुली जिल्ला तथा दक्षीणमा भारतको बिहार राज्यको सितामढी जिल्ला
- क्षेत्रफल: १२५९ वर्ग किलेामिटर
- औसत लम्बाई: ३२ कि.मि. (उत्तर-दक्षीण)
- औसत चौडाई: ४० कि.मि. (पुर्व-पश्चिम)
- होचो भाग: समुन्द्री सतहबाट ६० मिटर
- अग्लो भाग:समुन्द्री सतहबाट ६५९ मिटर
- भैागेालिक स्थिति: भैागेालिक हिसाबले यस जिल्लालाई उत्तरतर्फ रहेको चुरे पर्वत बीचमा रहेको भावर दक्षीणमा रहेको तराइको समथर मैदान ओगट्ने गरी गरी ३ भागमा बाड्न सकिन्छ ।
4. प्रमुख नदी, ताल, तलैया
यस जिल्लामा बग्ने मुख्य नदीहरु बागमती, लखनदेइ, झिम, हुन्। बागमती नदी बाहेक अन्य नदीहरु उत्तरको चुरे डाँडावाट शुरु भई क्रमश: बग्दै दक्षीणतिर भारत पस्दछन्। लखनदेइको सहायक नदीहरुमा नारायण, मदा, बामन्ती, दाईने, अत्रौली, चापिनी, कोटी, घुमी छन्। त्यस्तै झिम नदीको प्रारम्भ भैवपुर दोभानमा फुलजोर कालिन्जोर खोलाको मिलनवाट भएको हो। यसबाहेक अन्य सानातिना नदीहरुमा मनुस्मारा, हरिवन, सोतारा, ढंग्रा, भुमी, आदि पर्दछन्। यस जिल्लामा प्राकृतिक तालकोरुपमा एक मात्र नाढीमन तालका साथै माछापालन सिचाई तथा स्नान कार्यका लागि थुप्रै पोखीहरु छन्।
5. ब्यापारिक महत्वका स्थानहरु
यस जिल्लाका ब्यापारिक महत्वका प्रमुख स्थानहरुमा सदमुकाम मलङवा नगपालिका लगायत बरहथवा, लालबन्दी, नवलपुर गोडैता, हरिवन आदि छन्।
6. गाउँ बिकास समिती र नगरपालिका
अचलगढ, अर्नाहा, अत्रौली, औरही, बबरगञ्ज, बगदह, बहादुरपुर, बलारा, बारा उध्योरण, बरहथवा, बसन्तपुर, बत्रौल, बेला, बेल्ही, बेल्वाजब्दी, भाडसर, भगवतीपुर, भक्तिपुर, भवानीपुर, ब्रह्मपुरी, चन्द्रनगर, छटौल, छतौना, धनकौल पछियारी, धनकौल पुर्वाही, धनगढा, ढुंग्रेखोला, घुर्कोली, डुममीया, फरहदवा, फुलपरासी, गडहिया, गम्हरीया, गोडैता, गौरीशंकर, हजरीया, हरकठवा, हरिपुर, हरिपुर्वा, हरिवन , हथिऔल, हेमपुर, ईश्वपुर, जब्दी, जमुनिया, जानकीनगर, जिङ्गर्वा, कबिलासी, कालिन्जोर, कर्मैया, खैर्वा, खोरीया, खुटौना, किसनपुर, कौडेना, लालबन्दी, लौकट, लक्ष्मीपुर कोद्रहा, लक्ष्मीपुर सुखचैना, मधुबनगोठ, मधुबनी, महिनाथपुर, भेल्ही, मलङ्वा नगरपालिका, मानपुर, मिर्जापुर, मोहनपुर, मोतीपुर, मुर्तिया, मुसैली, नारायणखोला, नारायणपुर, नेत्रगञ्ज, नोकैलवा, पर्सा, पवानीपुर, पत्थकेाट, पिराडी, परडीया, पिपरीया, राजघाट, रामबन, रामनगर बहुअर्बा, रानीगञ्ज, रोहुवा, सक्रौल, सलेमपुर, सग्रामपुर, शंकरपुर, सासापुर, श्रीपुर, सेखौना, सिमरा, सिसौटिया, सिसौट, सहोडवा, सुदामा, सुन्दरपुर चोहर्वा, त्रिभुवननगर
Country
Nepal
Region Central (Madhyamanchal)
Zone
Janakpur
Area
Total
1,259 km2 (486.1 sq mi)
Population (2001)
Total 635,701
Density 504.9/km2 (1,307.8/sq mi)
Time zone NPT (UTC+5:45)
Main language(s) Nepali, Bhojpuri, Maithil, Tamang, Newari
Village Development Committees (VDC's)
Achalgadh
Arnaha
Atrouli
Aurahi
Babarganj
Bagdaha
Bahadurpur
Balara
Bara Udhoran
Barahathawa
Basantapur
Batraul
Bela
Belhi
Belwajabdi
Bhadsar
Bhagawatipur
Bhaktipur
Bhawanipur
Brahmapuri
Chandra Nagar
Chhataul
Chhatona
Dhana Palbhawari
Dhanakaul Purba
Dhangada
Dhaurkauli
Dhungrekhola
Dumariya
Farahadawa
Fulparasi
Gadahiyabairi
Gamhariya
Godeta
Gourishankar
Hajariya
Harakthawa
Haripur
Haripurwa
Hariyon
Hathiyol
Hempur
Ishworpur
Jabdi
Jamuniya
Janaki Nagar
Jingadawa
Kabilasi
Kalinjor
Karmaihiya
Khairwa
Khoriya
Khutauna
Kisanpur
Kodena
Lalbandi
Laukat
Laxmipur Kodraha
Laxmipur Su.
Madhubangoth
Madhubani
Mahinathpur
Mailhi
Malangawa
Manpur
Masaili
Mirjapur
Mohanpur
Motipur
Murtiya
Musauli
Narayan Khola
Narayanpur
Netraganj
Noukailawa
Parsa
Parwanipur
Pattharkot
Pidari
Pidariya
Pipariya
Rajghat
Ramnagar Bahaur
Ranban
Raniganj
Rohuwa
Sakraula
Salempur
Sangrampur
Sankarpur
Sasapur
Shahorwa
Shreepur
Sikhauna
Simara
Sisotiya
Sisout
Snakarpur
Sohadawa
Sudama
Sundarpur
Sundarpur Choharwa
Tribhuwan Nagar
SARLAHI DISTRICT MAP
{PDF}
 |
|
|
|
Selected Demographics and Health Indicators: Sarlahi |
|
Demography | 1991 | 2001 | Source |
Total population | 492,798 | 635,701 | CBS |
Male | 254,964 | 329,182 | CBS |
Female | 237,834 | 306,519 | CBS |
0-4 years | 82,711 | 85,064 | CBS |
5-9 years | 74,823 | 97,406 | CBS |
10-14 years | 51,991 | 77,519 | CBS |
15-49 years | 230,270 | 298,131 | CBS |
50-59 years | 25,712 | 37,696 | CBS |
60 + years | 26,590 | 39,885 | CBS |
Population growth rate % | NA | 2.6 | CBS |
Total households | 88,141 | 111,076 | CBS |
Average household size | 5.6 | 5.7 | CBS |
Urban population % | 2.9 | 2.9 | CBS |
Adolescent population (10-19 years) | 97,807 | 133,515 | CBS |
Female population of reproductive age (15-49 years) | 113,000 | 144,361 | CBS |
Singulate mean age at marriage of female (years) | 15.4 | 17.5 | CBS |
Disabled population (male/female) No. |
| 2001 | Source |
Physical |
| 412/377 | CBS |
Blind |
| 111/293 | CBS |
Deaf |
| 212/259 | CBS |
Mental |
| 122/102 | CBS |
Multiple |
| 78/107 | CBS |
Major caste/ethnicity % |
| 2001 | Source |
Brahman/Chhetri Group |
| 11.10 | CBS |
Advanced Group |
| 1.70 | CBS |
Marginalized Group |
| 17.10 | CBS |
Highly Marginalized Group |
| 3.35 | CBS |
Disadvantaged Group |
| 2.82 | CBS |
Endangered Group |
| 0.01 | CBS |
Dalit Group |
| 20.69 | CBS |
Unidentified Group |
| 1.04 | CBS |
Others |
| 42.19 | CBS |
Religion % | 1991 | 2001 | Source |
Hinduism | 87.8 | 86.7 | CBS |
Buddhism | 5.5 | 5.4 | CBS |
Islam | 6.6 | 7.5 | CBS |
Others | 0.1 | 0.4 | CBS |
Human development | 1996 | 2001 | Source |
Life expectancy at birth Yrs | 60.5 | 63.0 | NHDR |
Male | 60.5 | 61.2 | NHDR |
Female | 58.1 | 64.8 | NHDR |
Literacy rate of 6 yrs + % | 26.2 | 36.5 | CBS |
Male | 38.0 | 46.9 | CBS |
Female | 13.5 | 25.4 | CBS |
Adult literacy rate of 15 yrs + % | 24.5 | 30.3 | NHDR |
Male | 38.7 | 42.2 | NHDR |
Female | 10.0 | 17.6 | NHDR |
Infant mortality rate Per 1,000 live births | NA | 59.2 | NHDR |
Social empowerment index (SEI) | NA | 0.213 | NHDR |
Human development index (HDI) | 0.133 | 0.408 | NHDR |
Human poverty index (HPI) | NA | 49.800 | NHDR |
Gender empowerment measure (GEM) | 0.073 | 0.349 | NHDR |
Gross domestic product PPP US $ | 1,288 | 802 | NHDR |
Per capita income US $ | NA | 147 | NHDR |
Health facility |
| 2002 | Source |
Number of hospitals |
| 1 | LMIS |
Number of primary health care centres |
| 4 | LMIS |
Number of health posts |
| 10 | LMIS |
Number of sub health posts |
| 84 | LMIS |
Number of ayurvedic health facilities |
| 4 | LMIS |
Number of pharmacies |
| 281 | INRUD |
Human resources for health |
| 2002 | Source |
Number of doctors |
| 9 | HuRDIS |
Number of nurses |
| 127 | HuRDIS |
Number of para-medicals |
| 158 | HuRDIS |
Health worker population ratio in '000 population |
| 2002 | Source |
Doctor population ratio |
| 70.6 | HuRDIS |
Nurse population ratio |
| 5.0 | HuRDIS |
Para-medicals population ratio |
| 4.0 | HuRDIS |
Sanitation and drinking water |
| 2001 | Source |
Population with access to toilet |
| 12.9 | NHDR |
Population with access to safe drinking water |
| 86.6 | NHDR |
Child health | 1999 | 2004 | Source |
Incidence of ARI among U5 children Per 1,000 population | 116 | 229 | DoHS |
Incidence of diarrhoea among U5 children Per 1,000 population | 225 | 274 | DoHS |
Percent of malnourished U3 children (Weight/Age) | 36.8 | 15.3 | DoHS |
Chronic malnourishment among U5 children (Stunting) | NA | 48.0 | NHDR |
Immunization | 1999 | 2004 | Source |
Estimated number of infant population | 17,999 | 18,235 | DoHS |
Percent of BCG coverage (< 1 yr) | 104.1 | 132.2 | DoHS |
Percent of DPT 3 coverage (< 1 yr) | 64.3 | 116.2 | DoHS |
Percent of Polio 3 coverage (< 1 yr) | 64.3 | 117.3 | DoHS |
Percent of Measles coverage (< 1 yr) | 75.7 | 107.7 | DoHS |
Maternal health | 1999 | 2004 | Source |
Expected pregnancies | 27,033 | 24,302 | DoHS |
Percent of 4 ANC visits among first visits | NA | 20.9 | DoHS |
Percent of delivery by health workers (as % of expected pregnancy) | 2.3 | 10.0 | DoHS |
Percent of first post natal visits (as % of expected pregnancy) | 6.3 | 22.9 | DoHS |
Family planning | 1999 | 2004 | Source |
Contraceptive prevalence rate (CPR) % | 34.1 | 43.6 | DoHS |
Couple years of protection (CYP) as % of MWRA | 23.1 | 52.8 | DoHS |
Morbidity | 1999 | 2004 | Source |
Case finding rate of tuberculosis % | NA | 113 | DoHS |
Malaria incidence Per 1,000 population | 0.29 | 0.01 | DoHS |
Kala-azar incidence Per 100,000 risk population | 35.90 | 0.30 | DoHS |
Leprosy prevalence rate Per 1,000 population | 27.23 | 4.70 | DoHS |
Top five most common diseases % | 1999 | 2004 | Source |
Skin disease | 6.90 | 7.77 | DoHS |
Diarrhoeal diseases | 3.62 | 5.35 | DoHS |
ARI | 2.74 | 3.46 | DoHS |
Pyrexia of unknown origin | 2.58 | 3.39 | DoHS |
Intestinal worms | 2.95 | 2.55 | DoHS |
Mortality | 1999 | 2004 | Source |
ARI - case fatality rate | NA | 0.0 | DoHS |
Diarrhoea - case fatality rate | 0.3 | 0.0 | DoHS |
Hospital services |
| 2004 | Source |
Number of hospitals reporting |
| 1 | DoHS |
Number of hospital beds sanctioned |
| 15 | DoHS |
Number of beds available |
| 30 | DoHS |
Number of inpatients |
| 466 | DoHS |
Bed occupancy rate (%) |
| 36 | DoHS |
Number of deliveries (normal) |
| 115 | DoHS |
Number of deliveries (complicated) |
| 15 | DoHS |
Number of live births |
| 121 | DoHS |
Number of still births |
| 9 | DoHS |
Number of low weight babies (LWB) |
| 102 | DoHS |
Number of maternal deaths |
| NA | DoHS |
Number of neonatal deaths |
| NA | DoHS |
Number of deaths |
| 1 | DoHS |
Disasters effects for the past 32 years |
| 1971-2001 | Source |
Deaths |
| 973 | NSET |
Injury |
| 564 | NSET |
Affected families |
| 378,164 | NSET |
Total loss at present value Rs in million |
| 90,974.6 | NSET |
|
source:un
|
Sarlahiexpress
नेपालमा घटेका प्रमुख घटनाहरु सबै एकैठाउँमा पाउनको लागि एक क्लिकको भरमा सबैकुरा । साहित्य, विचार विश्लेषण, महत्वपूर्ण दस्तावेज, संगीत मनोरञ्जन, अडियो भिडियो । सबैकुरा एकैठाउँमा उपलब्ध गराउने अभिप्रायले । सलार्ही एक्सप्रेसको सुरुवात गरियको हो । आफूसँग भएका विविध जानकारीमुलक र मनोरञ्जनात्मक सामाग्रीहरु उपलब्ध गराई सहयोग गरिदिनुहुन हामी हार्दिकतापूर्वक अनुरोध गर्दछौँ । सर्लाही एक्सप्रेस साइटलाई माया गर्ने जो कोही यसको सदस्य बनेर आफ्नो रचना सम्प्रेषण गर्न वा ईमेल मार्फत हामीलाई लेख रचना पठाउन सक्नु हुन्छ। यस बाहेक सर्लाही एक्सप्रेसलाइ सल्लाह, सुझाव वा कुनै प्रतिक्रियाको लागि पत्राचारको गर्नको लागि हाम्रो ठेगाना -sarlahixpress@gmail.com
.
September 12, 2010 at 5:20 PM
woowww,
hamro sarlahi ko web site
babal 6.
September 16, 2010 at 10:24 PM
i like this site becoz this provide all information about my hometown malangawa by Nitesh Patel
October 2, 2010 at 7:54 AM
WOW! gr8 make this website like a departmental sotre so dat we can find everything wat we need. GO on
November 24, 2010 at 2:06 PM
hi me bisham i like this website..please make it more better....
January 25, 2011 at 10:58 PM
yaa its better,.... thik achhi aapan website..
February 25, 2011 at 2:52 PM
mero sarlahi
June 19, 2011 at 10:02 PM
Please add some information on the language spoken in Sarlahi, other than Nepali. Is it Bajjika (Vajjika) or is it Maithili, Bhojpuri? Could you please give examples of some simple sentences? I'd be grateful. Thanks.
August 26, 2011 at 10:07 PM
great job !!!!!!